Bij ESD (electrostatic discharge) is het probleem dat een potentiaalverschil bestaat tussen de verschillende componenten en gereedschappen, werkblad of mensen.
Het potentiaalverschil kan door verschillende omstandigheden oplopen tot vele duizenden volts.
Om het potentiaalverschil te voorkomen worden verschillende maatregelen genomen:
- Voorkomen dat er een statische lading wordt opgewekt door maatregelen te nemen die verhinderen dat tribocharging kan optreden. Tribocharging ontstaat o.a. bij het opstaan van een stoel, het lopen over de vloer, het bewegen van kleding.
De tegenmaatregelen hiervoor zijn voor de mens onder meer het dragen van schoenen met antistatische zolen, vloerbedekking met antistatische eigenschappen, een antistatische jas over de normale kleding en eventueel antistatisch gereedschap.
En dit allemaal tegelijk, het is niet 'of of'.
Voor de apparatuur en componenten het gebruik van antistatische verpakking en een werktafel met een antistatische werkmat.
- Om potentiaalverschillen te vereffenen gebruik je een polsband, een ESD werkmat en een soldeerbout die ESD veilig is gemaakt.
De werkmat, polsband en soldeerbout zijn met elkaar verbonden. Elk met een weerstand van 1 MegaOhm in serie om te zorgen voor een "zachte" ontlading van de aanwezige statische lading.
Het geheel is weer met een weerstand van 1 MegaOhm verbonden met de veiligheidsaarde van het lichtnet om de lading af te voeren.
Het soldeerstation - in feite de punt van de stift van de soldeerbout - mag dus niet "hard" met de veiligheidsaarde van het lichtnet zijn verbonden. Hier moet een weerstand van 1 MegaOhm tussen zitten, die op zijn beurt weer met het werkblad (ESD-mat) is verbonden.
Veel moderne soldeerstations hebben een mogelijkheid om de soldeerstift "hard" te aarden, of een serieweerstand tussen stift en veiligheidsaarde aan te brengen.
Bij gebruik van IC-voetjes is de situatie natuurlijk simpeler. Er komt immers geen soldeerbout aan te pas als het IC wordt geplaatst.
Maar dat neemt niet weg dat er evengoed maatregelen moeten worden genomen om ESD te voorkomen; ESD-jas, polsbandje, ESD-mat enz. Er bestaat evengoed een potentiaalverschil tussen de print met het voetje en de zojuist uit de verpakking gehaalde component.
En - niet te vergeten - de behandeling en opslag van de componenten en printplaten.
Vergeet ook niet om regelmatig te controleren of het polsbandje (met name het snoer), de soldeerbout en de werkmat nog wel via die 1 MΩ weerstanden met elkaar zijn verbonden. Als een van de snoeren is onderbroken zijn alle andere maatregelen zinloos.
In een ander topic op dit forum las ik over het gebruik van Tempex om componenten op te bewaren en sorteren. De rillingen liepen waarschijnlijk niet alleen over míjn rug, maar vooral over die van van de componenten die in zo'n anti-antistatisch stuk kunststof worden geprikt.
Het doorlezen van de informatie en bijhorende links van Wikipedia geeft nog meer inzicht in de ESD-materie.
EDIT.
@ rew hieronder. Goede aanvulling, het aspect van de veiligheid heb ik in mijn verhaal inderdaad vergeten te vermelden.
Op Youtube zijn ook heel veel filmpjes over ESD te vinden. Meestal reclame voor een bedrijf dat in ESD artikelen handelt, maar informatief zijn ze wel.
