Transistor

Eh.. Of wij je huiswerk willen maken? Nee, die tijd heb ik gehad.

Probeer google eens. Is zat over te vinden. Lukt dat je niet, ga dan naar de bieb. Neus eens wat in de Elektuur boekjes. Er zijn er diversen waar eea. wordt uitgelegd. Succes!

het is te vergelijken met een waterstroom.
je hebt een beekje waar het water van C naar E stroomt, er zit een soort sluisje in die dichtzit als er geen water van B komt, zodra er water van B komt duwt die het sluisje open en gaat de stroom van C naar E lopen (B naar E komt daar dus bij).

p.s. 2 minuutjes googlen

[Bericht gewijzigd door Thierry de Bakker op woensdag 2 november 2005 10:14:09

je gaat een presentatie houden over iets wat je niet weet?

geloof me, vraag je leraar om bijv extra bijles, want zonder fatsoenlijke uitleg en voorbeelden ga je er verder ook niks van snappen en je presentatie mss wel verknallen.

ola momenteke. de transistor uitleggen.. en om welke gaat het ? een bipolaire ? een MOS ? een FET ? een UJT ?

goedzo, nu heb je hem helemaal tureluurs gemaakt

Op 2 november 2005 16:59:01 schreef free_electron:
ola momenteke. de transistor uitleggen.. en om welke gaat het ? een bipolaire ? een MOS ? een FET ? een UJT ?

Vanwege het niveau gaat het natuurlijk om een mannelijke tor.

Muddy, anders leg jij het uit

Hij vraagt het toch vriendelijk. Jammer dat zijn geboortedatum niet ingevuld is.
De meesten op dit forum zijn toch gefascineerd door elektronika jong begonnen met experimenteren en bouwen, zonder goed te weten waar ze precies mee bezig waren? Ik ook trouwens.
De werking van een transistor uitleggen hangt af van uw publiek. Is het voor een spreekbeurt, dan gebruik je best het voorbeeld met water zoals hierboven. Met Google zul je zeker nog andere gelijkaardige voorbeelden vinden.
Wil je het goed en exact doen, dan moet je over gaten en elektronen beginnen, en dan ben je in 123 niet klaar.

ik ben 15, jong genoeg?

een tor is als het ware een mini versterker:
de basisspanning (- 0.7 drempel) wordt met factor H versterkt en die versterking is als het ware de maximale spanning die van collector naar emitter kan gaan.

of zit ik nu met stroom in de war?

een fe5t is vind ik makkelijker.

Een transistor is een stroomversterker.

idd, dat is de belangrijkste fout die je moet zien te vermijden: Een transistor versterkt stroom.

Bij een stroom van bijvoorbeeld 0.1mA van basis naar emitter, zal er hfe maal grotere stroom van collector naar emitter lopen. bij een hfe van 50 zal er dus een stroom van 5mA van collector naar emitter lopen. (je kan ook zeggen dat de stroom van emitter naar collector loopt, maar dan maak je een fout met de richting van de stroom. Wat op zich niet erg is, als je het maar weet)

Het belangrijkste is dat je goed snapt wat stroom nou eigenlijk is, en wat spanning is.

Waarom maak je het zo moeilijk zweetvoetje . Electronen vloeien van min naar plus , vb in de led of buis van kathode ( min) naar anode ( plus). DAT is de stroom .Deze denkwijze ( de enige juiste) maakt alles veel gemakkekijker
Mon

Ja, daar heb je eigenlijk wel gelijk in.
Het is belangrijk te weten dat iedere transistor een bepaalde hfe heeft. (meestal tussen de 20 en 1000). Dit is dus de stroomversterkingsfactor.
Normaal gesproken is de collectorstroom hfe maal groter dan de basisstroom.
De emitterstroom is (hfe+1) maal groter dan de basisstroom. Dit komt omdat de collectorstroom door de emitter loopt, en ook de basisstroom.

Eigenlijk moet je elektriciteit als een rivier beschouwen. Dan is de stroom de hoeveelheid water die ergens loopt per seconde. De spanning is te vergelijken met het hoogteverschil tussen twee meertjes. Door dat hoogteverschil gaat er water stromen. Tenminste, als ze verbonden zijn met een beekje(weerstand). Als er een rotswant tussen zit, dan zitten ze geïsoleerd van elkaar. Steld dat er een breed kanaal tussenin zit, dan is de weerstand heel klein. (dan komt het in de buurt van gewoon een draadje)

Het is dan bijvoorbeeld ook logisch dat hoge spanningen lang niet altijd gevaarlijk hoeven te zijn. Stel je eens voor dat er ergens heel erg hoog een druppeltje water in de lucht zit. Dat zou dan een enorme spanning hebben. Alleen is het maar één druppeltje. Doordat het zo weinig is, is het toch niet zo heel gevaarlijk. Wel is het natuurlijk gevaarlijk als er zich een paar zwembaden bevinden... (Je moet er natuurlijk rekening mee houden dat je de luchwrijvingskracht weg moet laten, dus dat ene druppeltje komt dan wel met een enorme vaart naar beneden)

Op 3 november 2005 20:15:40 schreef zweetvoetje:
Het is dan bijvoorbeeld ook logisch dat hoge spanningen lang niet altijd gevaarlijk hoeven te zijn. Stel je eens voor dat er ergens heel erg hoog een druppeltje water in de lucht zit. Dat zou dan een enorme spanning hebben. Alleen is het maar één druppeltje. Doordat het zo weinig is, is het toch niet zo heel gevaarlijk. Wel is het natuurlijk gevaarlijk als er zich een paar zwembaden bevinden... (Je moet er natuurlijk rekening mee houden dat je de luchwrijvingskracht weg moet laten, dus dat ene druppeltje komt dan wel met een enorme vaart naar beneden)

Slecht analogie. Dat zou een puls zijn en inderdaad het is de lading die dodelijk is... hoe meer in een korte tijd hoe dodelijker.

Ja , dat weet ik allemaal wel . Ik had het over de richting van de stroom , de electronen stroom . Als men de pijltjes op de torren of dioden volgt , gaat men van plus naar min , van anode naar kathode . Terwijl de stroom van - naar + gaat .
In vele boeken zeggen ze dit , in andere dat . Dt maakt alles zeer ingewikkeld voor beginners . Toen ik lang geleden begon , vloeide hij van - naar + .
Toen kwam de transistor , en plots vloeide de stroom van + naar - Ik heb het toen maar opgegeven , tot ik een boek onder ogen kreeg dat alles normaal uitlegde , van - naar + dus . Ik ga steeds tegen de pijltjes in , dat maakt alles simpelder .

@Thierry de Bakker

Ahhhh is het zo simpel.
had ik dat geweten
mijn docent op de HTS heeft een jaar lang aleen maar over PN overgangen zitten zeikzeveren.
bah bah... wat was dat een saai geleuter zeg

Op 3 november 2005 18:20:18 schreef zweetvoetje:
idd, dat is de belangrijkste fout die je moet zien te vermijden: Een transistor versterkt stroom.

dat is niet correct. een FET zet spanning om in een evenrige stroom ( zowel de MOS als de gewone FET ).

PN overgangen kunnen simpel en moeilijk worden uitgelegd
Ik had geen leraar , alleen twee boeken . In het tweede werd alles veel eenvoudiger uitgelegt ; Die auteur liet de electronen verhuizen ipv lege plaatsen ( in 1e boek) .
Nemen we even de NPN tor : de electronen komen in de emitter aan ,de electronen verplaatsen zich van de emitter naar de collector , ( in de tor) , komen er terug uit aan de collector en staan voor de collector weerstand . VOOR die weerstand hopen de electronen zich op ( veel electronen = negatief), na die weerstand zijn er veel minder ( hoe groter R , hoe minder electronen er door kunnen) minder electronen = positief . Voila . Is dat niet simpel en duidelijk ?
Je moet dan wel tegen de pijltjes ingaan als je in gedachten de stroom volgt
Bij de PNP hetzelfde , maar daar gaat de stroom er langs de collector in , en langs de emitter terug buiten .
maar de theorie van veel electronen voor een werstand blijft : veel electronen voor de weerstand = negatief .
Volg de electronen , en ga van MIN naar PLUS ,tegen de pijlen in en het zal eenvoudiger zijn
MON 1935

Op 3 november 2005 22:29:11 schreef free_electron:
[...]

dat is niet correct. een FET zet spanning om in een evenrige stroom ( zowel de MOS als de gewone FET ).

Ja, en dit is niet volledig, want een buis doet hetzelfde...

Ik probeer iets duidelijk te maken (ookal slaag ik daar misschien slecht in), maar dan hoeven jullie het niet nog moeilijker te maken...

Op 3 november 2005 22:37:26 schreef Mon1935:
PN overgangen kunnen simpel en moeilijk worden uitgelegd
Ik had geen leraar , alleen twee boeken . In het tweede werd alles veel eenvoudiger uitgelegt ; Die auteur liet de electronen verhuizen ipv lege plaatsen ( in 1e boek) .

idd. dat verhaaltje van die gaten die verkruipen . das de grootste zever wat ze ooit bedacht hebben. Der zitten daar helemaal geen gaten , en verkruipen zoen ze zeker niet. het zijn electronen die doorgegeven worden van het ene atoom naar het andere.

bon . een iets beter uitleg : een transistor is niks anders dan een regelbare weerstand. een stuursignaal ( dit kan een spanning zijn zoals bij een MOS, of een stroom zoals bij een BIPOLAIRE ) stelt je in staat de weerstand te regelen.

voor een constante voedingspsanning geldt dus ook de wet van ohm. : hoe lager de weerstand des te hoger de stroom.

De transistor heeft een bepaalde versterkingsfactor ( de Beta , sommigen spreken over hfe maar das eigenlijk nog ietje anders .. )

de weerstandsvariatie is evenredig met de variatie van het ingangsisnaal maar niet in een verhouding van 1:1. een transistor met een beta van 100 heeft dus een verhouding 1:100. stel een stroomgestuurde transistor. Voor iedere 1 milliampere verandering aan de ingang , verandert de weerstand zodanig dat er 100 milliampere meer(of minder loopt) bij constante voedingsspanning.

dit gedrag is niet lineair. de ingangscurve laat het gedrag zien ( ICE tegen IBE of de corresponderende curves bij mossen VDS tegen VGS of IDS tegen VGS ). die Beta is alleen correct zoalng je in het lineaire gebied blijft werken. eenmaal je daarbuiten gaat klapt die waarde in elkaar.

voila . meer is da niet. en la dat geleuter over gaten en pn overgangen : das halfgeleiderfysika . das goed voor ons die effectief ook transistors ontwerpen , en best interessant maar eigenlijk dikke zever als gebruiker van een transistor. je kan er toch niks aan veranderen. ksnap niet dat ze daar zoveel aandacht aan besteden int middelbaar. in de unief waar je hlafgeleider technolgie studeert ja. maar voor doorsnee electronicus ? kzie 't nut niet in,. geef dat mee als achtergrond info maar dram daar niet over door.
ik herinner me nog dat we daar 4 lessen aan besteedden int middelbaar. dan kregen we een video te zien hoe dat in elkaar zat. ik kwam het jaar daarop in de waferfab en daar lachten ze me vierkant uit. Maar jongen toch, doperen in een oven , dat stamt uit de middeleeuwen. sedert midden jaren 70 doet niemand dat nog. we implanteren de 3 of 5 waardige elementen met een deeltjesversneller. Boioioing... daar sta je dan. je dacht ook eens iets geleerd te hebben.

[Bericht gewijzigd door free_electron op donderdag 3 november 2005 23:25:04

De theorie die ze geven over gaten en electronen is wel interressant om er wat van te snappen , maar het lijkt soms meer op chemie . Het is voldoende ( en belangrijk) te weten dat het de electronen zijn die bewegen .Als men de electronen volgt wordt het gemakkelijker de werking van schakelingen te verklaren .Electronen gaan dus van min naar plus !!! Boeken en magazines die het andrers zeggen moesten ze boycotten
Ik zeg wel gemakkelijkER , niet gemakkelijk .
En twee soorten transistoren ( NPN / PNP ) maken het er niet simpeler op .
Toevallig heb ik hier een oude Elex liggen dat over de tor als pot meter spreekt . Ik vat even samen :
Men kan de tor inderdaad zien als een stroomgestuurde pot meter , maar er zijn verschillen
In het kort : de tor is een stroom gestuurde stroombron .
De voedings spanning opvoeren of verlagen heeft weinig effect op de collector stroom , die wordt hoofdzakelijk bepaald door de basis stroom
Bij een echte potmeter zal de stroom verhogen als je de spanning verhoogt , bij de tor blijft die constant
( als ik iets kan afschrijven van een boekje lijkt het alsof ik geleerd ben hé)
Mon

Op 4 november 2005 00:40:15 schreef Mon1935:
Electronen gaan dus van min naar plus !!! Boeken en magazines die het andrers zeggen moesten ze boycotten

Inderdaad de electronen lopen van min naar plus. Maar de conventionele stroom ( de stroomrichting die afgesproken is in de conventie ) loopt van plus naar min. Het positieve ladingspotentiaal ( tekort aan electronen ) loopt weg. eigenlijk doen je electronen niks anders dan dat potentiaal omlaag halen.

probleem is , dat als je electronenstroom gaat gan gebruiken in je redeneringen, je veel mensen in de war gaat brengen. Wij moeten regelmatig met electronenestromen redeneren bij het ontwerpen van een chip. ( die electronen moeten immers ergens vandaan komen , en das niet altijd vanwaar je hoopt dat ze gaan komen ... dan is het interessanter de boel op zijn kop te zetten ) je moet veduiveld oppassen als je tussen de modes switcht. voor gewone electronic hebben de electronestromen absoluut geen nut. gebruik de conventie. de ganse wereld gebruikt die en't vermijd verwarring.

electronen lopen van - naar + maar is de + van een batterij dan een ´teveel´ aan electronen of heeft juist de min.Het word een beetje een discussie van ´is een brug open of dicht?´

Op de min zijn er te veel , op de plus te weinig .
Als je iets op de batterij aansluit , zal het teveel het teweinig trachten aan te vullen door naar de plus te stromen

Als de batterij leeg is , betekent dit dat de electronen aan de min kant naar de plus kant verhuist zijn omdat er daar plaats genoeg voor hen was .

Bij het terug opladen doet men niets anders dan de electronen terug uit de pluspool te halen , om ze in de minpool terug op te stapelen , klaar voor de volgende opdracht : naar de plus stromen ,
groetjes

Mon