BF961 oscillator - frequentie spanningsgestuurd maken

sinds ik zelf pcb's kan maken wil ik nu ook een mooie FM transmitter maken. maar wel een erg stabiele, dus ik wilde beginnen met een BF900.
circuits met deze transistor worden vaak als erg stabiel beschreven.

maar helaas heeft dick deze niet, maar de BF961 zou pin compatible moeten zijn, werkt deze dan ook zonder enige aanpassingen?

http://members.multimania.nl/electroflup/foto/bf900/schema.gif
dit is het schema wat ik vond, deze is van electroflup.

Weerstanden:

( Alle weerstanden zijn metaalfilm behalve R1, dit is een koolstofweerstand )

R1 : 47k, 1/8 W
R2 : 47k, 1/8 W
R3 : 47k, 1/8 W
R4 : 100E, 1/8 W
R5 : 220k, 1/8 W
R6 : 100k, 1/8 W
R7 : 150E, 1/8 W
R8 : 10k, lin. pot

Condensators:

C1 : 100 nF Multilayer of Keramisch
C2 : 4.7 pF Keramisch
C3 : 100 nF Keramisch (1 of 10 nF gaat ook )
C4 : 40 pF trimmer
C5 : 4.7 pF Keramisch
C6 : 10 pF Keramisch
C7 : 22 pF Keramisch
C8 : 1 nF Keramisch
C9 : 1 nF Keramisch
C10: 100 nF Keramisch
C11: 100 nF Keramisch
C12: 100 nF Keramisch
C13: 47 uF/25V Elco
C14: 1 nF Keramisch

Spoelen e.d.:

L1 : 4 windingen, diameter = 8 mm, 1 mm CuAg, lengte = 8 mm ( = 1mm spatie/winding ), spoel wordt 8mm boven de print gemonteerd
L2,L3 : 6-gats ferrietkraal

Diversen:

Q1 : BF900
D1 : BB405,BB102 of gelijkaardig ( de meeste varicaps met ± C = 2-20 pF zullen werken )
U1 : 78L08, 78L09, 78L10 of gelijkaardig

maar nu wil ik de frequentie regelen met een potentiometer.
bij veel PLL schema's zie ik dat ze de trimmer (C4) vervangen door 2 varicaps die tegen over elkaar geplaatst worden met daartussen in een verbinding naar het PLL gedeelte. zou dit ook werken met dit schema?
en welke varicaps zijn dan het beste te gebruiken?

[Bericht gewijzigd door oddish2211 op woensdag 7 juli 2010 09:51:58 (37%)

Kun je misschien de onderdelen lijst erbij plaatsen?
Is wel handig als we weten welke waarde elk onderdeel heeft.

BF961 werkt wel in dit schema denk ik. (Kun je rustig proberen, zo duur is dat dingetje ook weer niet, maximaal € 1,20 denk ik? €0,75 bij ome Dick).
De trimmer, C4 moet je echter zo laten omdat je de oscillator daarmee grof op de gewenste frequentie zet en naderhand met de potmeter de frequentie fijn gaat regelen.
Anders moet je de spoel gaan verbuigen tot het op de gewenste frequentie staat en dat is bijna niet te doen.

PLL's die dezelfde varicap gebruiken als het audio zorgen vaak voor een afgeknepen bass, net als wanneer je een slecht loopfilter in je PLL hebt. Daarom zitten er in PLL schakelingen vaak twee varicaps.
Maar ook dan is er een trimmer of een keramische condensator (+/- 15pF)vaak aanwezig op de plaats van C4.

Ik zal morgen eens even zoeken voor je waar dat schema is die ik altijd bouwde, is speciaal rondom een BF961 ontworpen.
Het is alleen wel een Hartley oscillator(minder schoon) met een directe aftap van de spoel naar de source van de BF961.

Potmeter is bijgetekend in het schema en ook de eventuele aansluiting voor een PLL, waar je dan ook twee varicaps moet gebruiken (is bij potmeter correctie niet nodig).

Nog een kleine tip, als je dit wilt bouwen:
Gebruik een 10 slagen potmeter met een grotere waarde.
Ze zijn wat duurder maar je kunt wel super strak bijregelen, geen verloop door je potmeter en je bereik is enorm!
En bouw het zwevend, is echt stabieler als op een print!

Je weet waarschijnlijk wel dat je een vrijlopende oscillator niet stabiel krijgt, he?

Maar wat je essentieel moet doen om de frequentievariatie zo klein mogelijk te krijgen, is de invloed van de parisitaire capaciteit minimaliseren. Dubbele varicaps verdubbelen de delta in capaciteit per spanningseenheid, en verkleinen de relatieve invloed van de parasitaire capaciteiten.

PS het rekent wat moeilijk zonder componentenwaarden.

Suffering from wiseass oneliner blackout

de componenten staan erbij.
maar je kan de frequentie al veranderen met alleen R8?

Met C4 kun je de frequentie grof afstellen, R8 (de potmeter) is voor fijnafstemming (hoeveelheid is afhankelijk van je varicap)

[Bericht gewijzigd door Peerke128 op woensdag 7 juli 2010 14:20:24 (21%)

en welke varicap diode kan ik dan gebruiken om met een goede potmeter 88-108MHz te bereiken?

[Bericht gewijzigd door Henry S. op donderdag 8 juli 2010 18:02:25 (56%)

Op 7 juli 2010 01:08:41 schreef Synthesizer:
PLL's die dezelfde varicap gebruiken als het audio zorgen vaak voor een afgeknepen bass, net als wanneer je een slecht loopfilter in je PLL hebt. Daarom zitten er in PLL schakelingen vaak twee varicaps.

Kun je me dat eens toelichten, ik vat ehm effe niet, maar ben dan ook geen audiofiel.

http://pascal.nedlinux.nl Niet tegenspreken, Ik heb altijd gelijk !
Frederick E. Terman

Honourable Member

De PLL denkt dat de zender verloopt, en regelt hem terug.
Bij hoge modulatiefrequenties lukt hem dat niet; bij lage gedeeltelijk wel. Vandaar dat de bas minder wordt.

Maar daarbij maakt het 'aantal' varicaps niet uit. Het is eerder zo, dat de schema's waarbij de bedenker hieraan gedacht heeft, wat betere schema's zijn. Daarin zitten ook vaak aparte varicaps.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

Op 7 juli 2010 14:49:56 schreef oddish2211:
[...]

en welke varicap diode kan ik dan gebruiken om met een goede potmeter 88-108MHz te bereiken?

Het antwoord staat al in de eerste post.

D1 : BB405,BB102 of gelijkaardig ( de meeste varicaps met ± C = 2-20 pF zullen werken )

Je kunt echter volgens het artikel ook een BB222 varicap gebruiken.

Op 7 juli 2010 15:53:04 schreef Frederick E. Terman:
De PLL denkt dat de zender verloopt, en regelt hem terug.
Bij hoge modulatiefrequenties lukt hem dat niet; bij lage gedeeltelijk wel. Vandaar dat de bas minder wordt.

Maar daarbij maakt het 'aantal' varicaps niet uit. Het is eerder zo, dat de schema's waarbij de bedenker hieraan gedacht heeft, wat betere schema's zijn. Daarin zitten ook vaak aparte varicaps.

Ik heb de schakeling niet bekeken maar begrijp dat hij dus de pll zelf moduleert
Is dat nou wel zo slim om te doen ?
Oplossing lijkt me overigens heel simpel, trage pll maken, dat ding hoeft toch niet snel van freq te wisselen.
Nu ga ik niet beweren dat ik liever het audio apart zou opwekken en bijmengen want ook ik ben nogal lui aangelegd, maar het is wel een betere oplossing, zeker als je ook nog stereo en zo wilt doen.

http://pascal.nedlinux.nl Niet tegenspreken, Ik heb altijd gelijk !
Frederick E. Terman

Honourable Member

Zo'n compromis kun je wel sluiten. Het alternatief, een aparte FM-gemoduleerde frequentie bijmengen, heeft ook weer zijn nadelen.
Met zo'n trage lus moet de oscillator wel netjes lopen, want jittertjes worden dus ook niet weggewerkt.

Als een zender toch een snelle PLL moet hebben (een portofoon of mobilofoon bijvoorbeeld, waar het effect van schokken moet worden weggeregeld), terwijl er evengoed ook laag moet worden gemoduleerd (CTCSS/PL bijvoorbeeld), dan wordt het laagste laag vaak naar de referentieoscillator gestuurd. Die kun je juist alleen laag moduleren.
M**la was daar een ster in, de anderen waren er niet altijd gek op.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

ik heb dit ding ooit gebouwd met een bf981. Let op, die dingen zijn ontzettend esd gevoelig!

Het schema speciaal ontworpen rondom een BF961.
Ik kon het originele schema en de onderdelen lijst op papier niet meer vinden maar na enig gegoogle kwam ik deze tegen op een Turkse website en weet je wat het leuke is?
Ik heb deze tekening zelf gemaakt en ooit gemaild naar (ik meen) de powermax schematheek! Dat is zeker 8 jaar geleden!
Leuk om te zien hoe websites dingen van elkaar overnemen, dat het zelfs in Turkije terecht komt hahaha!
Alleen de desbetreffende Turkse site had er geen onderdelenlijst bij gezet dus moest ik even heel diep graven in mijn geheugen, maar dit moet gewoon kloppen zo.
PCB Lay-out heb ik er nooit van gehad of gemaakt dus dat moet je zelf even ontwerpen maar zoals ik al zei, zwevend bouwen is beter.

http://www.uploadarchief.net/files/download/bf961%20oscillator%20copy.jpg

Nog een paar puntjes die o.a. de stabiliteit kunnen bevorderen:

- Alle pootjes van de onderdelen niet langer maken dan nodig is.
- Inblikken is een must.
- Als het kan, de spanningsregelaar ver van de schakeling vandaan houden i.v.m. warmte ontwikkeling.
- Meerslagenpotmeter gebruiken.
- Van de audio ingang waar "A" bij staat even een instelpotmetertje van 10K naar de massa leggen om je input volume te regelen.

Deze schakeling werkt prima, is bij een goede opbouw (voor een vrijlopende oscillator) erg stabiel, klinkt helder, mooie bass modulatie is mogelijk en is zeer ruis arm.
Groot nadeel is dat hij wel degelijk aan de wandel gaat (ook al is het minimaal) en dat, wanneer het ook maar een fractie naast de gewenste frequentie staat, de meeste digitale tuners bij het "automatisch zoeken" jouw zender overslaan.

Als je vragen hebt, stel ze gerust. Succes!

Kleine edit>>>
Het zou kunnen dat, wanneer je de oscillator op 5 Volt laat werken weerstand R2 van 47K ietsje te veel van het goede is.
Gewoon even uitproberen welke waarde je dan nodig hebt maar waarschijnlijk werkt het wel zo.

heel erg bedankt dat je deze nog even op wilde zoeken.
het ziet er mooi uit, ik ga even onderdelen verzamelen.

die 47K, moet ik daarbij aan een hogere of lagere waarde denken?

maar een vraagje, ik ben nogal huiverig voor spoelen.
hoe maak je bij zo'n spoel een middenaftakking?

[Bericht gewijzigd door oddish2211 op donderdag 8 juli 2010 09:48:18 (14%)

rob007

Ratel Piraat

Middenaftakking:
Daar heb je naar ik weet geen speciale manier voor!
Toen ik hem zwevend bouwde soldeerde ik de FET direct aan de spoel.
(of dit slim was (ik twijfel achter af) In verband met warm worden FET)
Misschien weet een ander of dit slim geweest is?

maar zoals ik al zei, zwevend bouwen is beter.

Daar zijn we het nu eens helemaal mee eens!
Maar dan moet het ook mechanisch erg stevig zijn.

Ik geloof er ook in dat je (niet alleen bij dit schema)
Het beste twee trapjes er aan toevoegt eentje er voor en eentje er na.
Ik bedoel natuurlijk een net versterkertje voor het geluid er voor,
En een buffertrapje er achter.
Dit alles om de stabiliteit van het oscillatortje nog een ietsje te verbeteren.

Vr Gr RRob.

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?

ik wil het geheel op een zelf-geëtste print maken, maar ik kan het natuurlijk ook zwevend opbouwen, als dat beter is.
heb jij misschien een schema oid van een geschikte versterker/buffertrap?

[Bericht gewijzigd door Henry S. op donderdag 8 juli 2010 18:03:41 (67%)

RRob,

Dit ontwerp is vrij ongevoelig voor veranderingen van de audio kabel, dus het verleggen van de kabel o.i.d.
Dus een versterkertje is eigenlijk overbodig en tast alleen het signaal aan (tenzij je er direct een microfoon aan wilt hangen).
Als je er toch omwille van scheiding iets voor wilt plaatsen, bouw dan een goede actieve pre emfase. Heeft het nog een functie ook!

http://www.klompenboer.nl/Techniek/Soundprocessing/Techniek%20deel%202/afbeelding%20zelfbouwschema%20pre-emfase.gif

Deze staat op de website van klompenboer, of het werkt?
Ik heb geen idee, het lijkt me een beetje een ruisbakje gezien het signaal 4X (!) door een BC549 moet.
Misschien heb jij iets beters?

De "Source" van de BF961 kun je middels een klein stukje verzilverd draad aan de spoel leggen, dan maak je de afstand iets groter waardoor er misschien wat warmte onderweg verloren gaat, het effect zal echter minimaal zijn. De spoel zit ook direct aan de massa dus eventuele warmte raakt het daar wel kwijt.
Vergeet ook niet dat dit soort schakelingen altijd een minuut of 15 moeten "opwarmen" voordat ze echt stabiel beginnen te worden.

Oddish2211,

Je zal met de waarde van de weerstand misschien omlaag moeten.
Probeer eerst de 47K, is het regelbereik echt te klein (m.a.w. de frequentie verandering is bij draaien minimaal) probeer dan 33K of lager. Kapot gaat het er niet van.
Probeer in elk geval het regelbereik binnen de 250 a 300 kHz omhoog en omlaag te houden, dan heb je met een lineaire 10 slagen potmeter zo'n 30kHz verschuiving per slag (360° ).
Dan kun je lekker precies bijregelen.

rob007

Ratel Piraat

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?

ik heb even lopen denken, ik kan ook net zo goed alle onderdelen voor een stel buffertrappen en een eindtrap erbij kopen, als ik alles bestel.

electroflup heeft ook deze schema's op zijn website staan;
http://members.multimania.nl/electroflup/modules.php?name=Content&…

deze zijn gemaakt om op zijn schema met de BF900 aan te sluiten, werken deze schakelingen ook met schema van synthesizer?

rob007

Ratel Piraat

Ja ik ken dat schema!
Kijk maar even op mijn site:
http://members.multimania.nl/radiorob007/schema.html
klik daar maar op de link: 4 TR 2,5 Watt
door op het schema te klikken word het schema groter.
Kijk dan maar eens goed naar de 1e en 2e buffertrap van dit schema.
Als je goed kijkt zie je overeenkomst tussen Flups twee trapjes en dit schema.
Het verschil is het schema op mijn site is het originele!
Des al niet te min kun je die trapjes van de site electroflup ook gebruiken!
Het is een mix van twee schema's die ik hier heb liggen.
het is een zusje ook van dit schema:
http://members.multimania.nl/radiorob007/images/schema/fm/fm1.JPG
Even eerlijk erbij gezecht deze hier boven heb IK, gepikt!!!
*Ik heb mettertijd al die schema's opgespaard...gepikt ook!*
Zelfs het onderste schema komt ook via Ripkip bij mij vandaan,
Ik heb dat schema aan Ripkip gegeven kijk maar:
http://www.circuitsonline.net/forum/view/85844
het maakt allemaal voor de rest niet uit,
het is alleen jammer dat ze de schema's verknipt hebben.
Deze schema's kommen van allerlei piraatjes vandaan en uit O.A. het FRMs
Enz enz enz......

Vr Gr RRob.

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?

Oddish2211,

De schema's die je poste werken denk ik goed na de BF961.
Ik gebruikte zelf ook altijd een BF199 (of een BF245 is bijna hetzelfde) als 1e buffer na de BF961.
Alleen zette ik na de BF199 er een 2N918 achter en dàn pas naar de 2N2219, maar die liep dan wel aardig "op zijn teentjes".
Gaf precies één Watt, voldoende om een BLY87 aan te sturen.

Ik zou die 2N3866 even laten voor wat het is en gewoon met de combinatie BF199 en 2N2219 beginnen.
Er staat op de site van Electroflup namelijk dat het complete schema 1,5 Watt moet leveren, en dat willen ze in een 2SC1971 stoppen.
Dan is die 2SC1971 binnen 3 seconden heel erg dood!

Rob, misschien weet jij dat wel...

Is die 2N3866 niet zo'n transistor waarbij het "huisje" aan de collector ligt, net als bij een 2N3553? Dat je hele koelster gaat stralen hahaha!

Trouwens Oddish, mochten ze de torretjes die in het schema staan niet hebben: BF199 en BF245 zijn bijna identiek, net zoals je de 2N2219 prima kunt vervangen door een 2N4427.

Succes!

rob007

Ratel Piraat

Dat wat Synthesizer verteld daar zit wel wat in,
Alleen lijkt het er op of je al een tijdje er niet meer mee bezig bent geweest Synthesizer??? (foeiii waarom niet???)
De BF199 is een TOR en de BF245 een FET misschien bedoelde je een BF255?
Je kunt anders ook een BF194 of BF195 gebruiken.

Het is inderdaad un goed idee om de combinatie BF199 en daarna de 2N2219(A) te zetten.
Om het stralen waar Synthesizerhet over heeft tegen te gaan deden we altijd schotjes zetten kijk maar even op de link hier onder:
http://oocities.com/ripkipelectriczone/4trap.htm

Vr Gr RRob.

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?

@rob007
ben je altijd zo enthousiast in het schrijven van posts op fora? :P

maar ik heb het een beetje uitgedacht, bedankt voor de hulp
ik neem deze als oscillator;
http://www.uploadarchief.net/files/download/bf961%20oscillator%20copy.jpg

en de bf199 als buffer met de 2n2219A als eindtrap (op dit moment)
http://members.lycos.nl/electroflup/foto/bf900/buffer1.jpg

ik heb net een bus met jodenkoeken opgegemaakt (mjum) en heb daar een mooie metalen bus van overgehouden, dit metaal werkt vast wel goed als afscherming.

misschien dat ik ooit is een keer in de toekomst er nog een andere FET/tor achter plaats. eerst maar eens even dit, hier komt volgens electroflup al 350mW uit.

Even tussendoor; hoeveel komt er eigenlijk uit de originele BF900? en is dit ook nog een beetje te versterken?

dick verkoopt alleen de BA102, BB105A en de BB117
zijn deze een beetje gelijwaardig aan de BB405 en de BB102?
want door de datasheet te lezen wordt ik niet veel wijzer, ben nog niet zo thuis in deze soort elektronica :)