Ontvanger voor vliegerijband

Marktplaats beetje in de gaten houden

https://rigpix.com/bearcat/bc220.htm

https://www.marktplaats.nl/v/telecommunicatie/scanners/m2245693904-20-…

https://www.marktplaats.nl/v/telecommunicatie/scanners/a1001831641-uni…

https://www.marktplaats.nl/l/telecommunicatie/scanners/

wel 1 met AM nemen natuurlijk.

Mijn broertje luistert ook graag naar luchtvaart

[Bericht gewijzigd door Peter112 op zondag 6 april 2025 19:06:36 (53%)

Hm. Bedankt hoor, maar blijkbaar is het nodig om te herhalen:
"ik wil iets BOUWEN". Het is NIET "ik wil iets kopen".

Ha Paulinha_B,

Mijn ervaringen met het luisteren naar de luchtvaartband (met een communicatie ontvanger), is dat het vooral vervelend is dat je maar de helft van een gesprek hoort. Toren en vliegtuig zitten op 2 verschillende frequenties....

Hoe wordt dat in de praktijk opgelost? (Ik meen dat jij voorheen verwoed ULV vlieger was)

groet, Gertjan.

Met 2 ontvangers...
Idem met marifoon duplex kanalen.

M'n eerste reactie was: wie luistert er *vrijwillig* naar luchtvaartcommunicatie?! Een opdrogend nat washandje biedt meer vermaak.... Maar goed, elke gek hep z'n gebrek. En deze gek (ondergetekende) beperkt zich zelfs niet tot één gebrek

M'n tweede reactie was: de prijs van een Icom luchtvaarporto is tegenwoordig zodanig laag dat ik zelf eigenlijk niet meer zou gaan bouwen. Voordeel is dat je kunt terugpraten tegen degenen die je hoort.... Op de meeste apparaten kun je ook VOR-bakens ontvangen (op onderstaande niet).

https://www.portofoonweb.nl/yaesu-fta-250l-luchtvaart-portofoon-raster…

Voor 230 euro een compleet werkend kant-en-klaar apparaat. Voor 170 euro een 'Wouxon': https://www.portofoonweb.nl/wouxun-kg-r36-luchtvaart-vhf-8-33-portofoo….

Een mens moet wel heel gemotiveerd zijn en graag zelfbouwen om nog zelf de soldeerbout warm te stoken....

Derde gedachte: wie toch héél gemotiveerd is om zelf te bouwen, zou ik eerder aanraden ergens een oude luchtvaartradio op te scharrelen (met 25kHz kanalenraster; die moeten in ruime mate te koop zijn voor een appel en een ei, verwacht ik) en daar een nieuwe PLL voor bouwen, met 8.33 kHz kanaalraster en het midden-frequent smaller maken voor de smallere bandbreedte. Dan heeft men een up-to-date ontvanger, waarbij het merendeel van het moeilijke werk al door de fabrikant is gedaan (VHF ingangsversterker, HF filters, mixer, (deel van het middenfrequent), demodulatie, audo-versterking, squelch, behuizing, voeding.....

Een leukere beginnersuitdaging voor VHF lijkt me om een 50R-dummyload te bouwen, een antenne en een SWR-meter (coax-leiding met twee pick-up lusjes erin voor forward/reflected power). Enfin, dat is zo als ik ooit begonnen ben, in elk geval.

Tenslotte: als u echt vanaf niets iets wilt bouwen (veel werk, veel kosten, afregelen is ook een uitdaging voor wie geen RF-meetapparatuur heeft: een zender bouwen en afregelen is een peuleschil, een ontvanger daarentegen is lastiger en vereist meer apparatuur - maar is te doen), de 'Werkgroep Kunstmanen' (forumlid Bapaktus was/is daar voorzitter van, meen ik) heeft ooit een ontwerp gepubliceerd voor een 137MHz weersatellietontvanger (de WX-137), midden jaren '90. Dat heb ik ooit gebouwd en werkt goed. De VCO zou men kunnen voorzien van een PLL met 8.33 kHz kanaalraster, de FM-demodulatie zou moeten gewijzigd worden in AM, maar de HF-basis is grotendeels al klaar (alhoewel, wil men de hele luchtvaartband ontvangen dan zou het RF-deel wel iets breedbandiger moeten zijn dan wanneer het alleen voor de 136-137MHz bedoeld is, zoals voor een WX-satellietontvanger.

De NE612 is volgens mij gewoon te krijgen, hij wordt in elk geval nog gebruikt in de nano-VNA. De TCA440 weet ik niet, maar ik kwam er hier in m'n rommelbakjes nog eentje tegen (ex-equipment) die evt. naar een goed tehuis mag, als het lastig is om ze nog te vinden. In dat geval leg ik hem klaar bij de spoel.

Ik zou trouwens zelf alleen aan de bouw van een ontvanger beginnen als u een meetzender heeft (of een signaal in de band kunt zetten, bijv. met een luchtvaarporto), om de RF-trappen op 'maximum' af te regelen; en een MF-signaalgenerator (10.7MHz waarschijnlijk, en evt. 455 kHz) om het MF af te regelen. Evt. is het mogelijk om even tijdelijk een VHF-oscillator te bouwen als afregelhulp, mits men de beschikking heeft over een frequentieteller om hem af te kunnen stemmen.

Ik heb m'n eerste ontvanger pas gebouwd nadat ik een tiental zendertjes en RF-versterkers in elkaar had geprutst, en het project heeft 15-20 jaar in een doos gelegen omdat ik niet de apparatuur had om hem fatsoenlijk af te regelen (en ook omdat ik een draadbrug vergeten was, waardoor het MF geen +12V kreeg en daardoor zo doof als een kwartel was; dat heeft ook een rol gespeeld bij het destijds niet afgeregeld krijgen).

RF is leuk, maar vereist specifieke meetapparatuur. Zonder deze apparatuur wordt het een stuk minder leuk, wat mij betreft De ironie is wel dat, nu ik een klein beetje de apparatuur heb, de uitdaging en het enthousiasme om nog eens wat RF-spullen te bouwen eigenlijk volledig verdwenen is. 'Het bezit van de zaak is het einde van het vermaak'.

Wat is er goedkoop in BE?

Een mensenleven, heb ik wel eens de indruk, wanneer ik in België fiets. Maar gelukkig is het al enorm verbeterd ten opzichte van 30 jaar geleden. Ook goedkoop: je rijbewijs halen. In NL verplicht 20-30 lessen bij een rijschool, in BE les bij papa/mama in de familieauto (met blauwe 'L' achterop), en pas na 2x (!) zakken voor je rij-examen verplicht bij een rijschool lessen volgen. Ook goedkoop: benzine. Melk.

Of was het eigenlijk een retorische vraag?

[Edit: Elektuur heeft ooit ook een zelfbouw ontvanger gepubliceerd op basis van een VHF en/of UHF TV-tuner, om zo'n beetje het hele bereik tussen 47MHz en 860MHz te ontvangen. Mogelijk is dat wat te verbeteren met een PLL en een smaller MF, zodat hij specifiek geschikter wordt voor de luchtvaartband? Het ruisgetal van die TV-tunerblikjes is niet denderend, maar dat is met een voorversterker wel op te lossen. Ik zou moeten gaan zoeken om het artikel terug te vinden (het zit in één van de dozijn bomvolle Leitz-ordners met oude projecten), maar misschien kan iemand hier het jaartal/maand van de Elektuur zo uit z'n mouw schudden? Ik denk dat het zo rond '87-'88'-'89 geweest moet zijn. ]

Toren en vliegtuig zitten op 2 verschillende frequenties....

Dat heb ik dan toch anders geleerd en ondervonden:

Een luchtvaartterrein kan best geen enkele dienst aanbieden, of eentje, of meerdere (approach, tower, ground, pushback, clearance...) die hebben dan elks een eigen enkele frequentie. men dient dan ook aan te geven wanneer men is uitgepraat zodat er van de andere kant kan geantwoord worden. Als beide partijen terzelfdertijd op de "zenden"knop duwen komt er een schrikkelijke interferentie van altijd dezelfde toon, ik schat 1 kHz of daaromtrent.

Zie https://ourairports.com/airports/EHAM/frequencies.html voor een extreem voorbeeld. Een bescheiden recreatief veldje heeft er slechts een enkele, en die is dan nog louter informatief, heeft dus geen autoriteit. Voorbeeld mijn oude thuisbasis: https://ourairports.com/airports/EBZH/frequencies.html

Je hoort maar 1 kant, omdat het grondstation veel lastiger te ontvangen is op een beetje afstand als het vliegtuig hoog in de lucht...

Helemaal correct, @Arco! Dicht genoeg bij het luchtvaartterrein hoort men wel degelijk iedereen, op een en dezelfde frequentie. Naarmate men verder van een grondstation weg is wordt dat slechter ontvangen. Vliegtuigen plegen hoger te vliegen dan het grondstation en zijn dus te ontvangen in een ruimere omgeving. In mijn ervaring is het grondstation vanaf de grond enkel te ontvangen binnen de 3-4-5 kilometer, alnaargelang bebouwing en relief.

Voor degenen die het heel simpel willen houden en ofwel dicht bij een vliegveld wonen, ofwel daar ter plekke willen luisteren, kan de volgende optie interessant zijn:

BRON: https://techlib.com/electronics/aircraft.htm

Een groot voordeel is de breedbandigheid; je zou van alles moeten kunnen ontvangen zonder verder af te stemmen.

Ik heb zoiets geprobeerd, maar het is mij niet gelukt om vanaf mijn thuislocatie iets te ontvangen, en ik heb nog nooit de moeite genomen deze ontvanger mee te nemen naar een vliegveld...

En verder is er nog de regeneratieve ontvanger. Heel vroeger heb ik ooit zoiets gebouwd, met 2 transistoren, en in Amsterdam-Noord kon ik overvliegende vliegtuigen redelijk goed verstaan.

Op zondag 6 april 2025 14:48:56 schreef Paulinha_B:
Toch koop ik liever niet het Radtel-apparaatje, dat is immers een ontvanger EN zender, .

Het radtel apparaatje, kan op de luchtvaartband niet zenden, als ik het goeg begrijp. Dat ontkracht de rest van je argument nauwelijks, maar... ter info...

Een vuistregel voor de radiohorizon is dat afstand [km] = 4* sqrt (hoogte[m]) (ervan uitgaande dat de ontvanger zich op op de grond bevindt). Dus op 1000m is de radiohorizon grofweg ca. 4*31 = 124 km.

Aangezien de hoogte van de zendmast van de 'Tower' meestal een stuk lager is dan de hoogte van het vliegtuig, is de radiohorizon van het vliegtuig meestal veel groter dan dat van de tower (tenzij het toestel op de grond staat, uiteraard).

In mijn ervaring is het grondstation vanaf de grond enkel te ontvangen binnen de 3-4-5 kilometer, alnaargelang bebouwing en relief.

Belangrijkste factor is de hoogte van de zendmast. Van het lokale vliegveldje in m'n durpke is de masthoogte 86m, als ik me goed herinner. Dus die heeft ook al een leuke radiohorizon van ca. 35km. En aangezien ik op 2 km afstand van die toren zit, ontvang ik hem hier zelfs op een geplombeerde kies....

Behalve dan dat "Breda Airport" zoals ze zichzelf schaamteloos misnoemen helemaal geen "tower" heeft want enkel gecontroleerde luchtvaartterreinen kunnen een "tower" hebben. Zielig, zielig zielig. Ze hebben enkel een "info"-frequentie, die inlichtingen kan en mag - maar niet moet - verstrekken over het weer en over wat er nog zoal geweten is over andere vliegers in de buurt, verder gaat dat niet.

In de AIP - DE formele reguliere wetgevende bron van luchtvaartinformatie - gaat het dan ook droogweg over "Seppe" of hooguit "BREDA/Seppe", over "airport" wordt zedig gezwegen, helemaal correct. https://eaip.lvnl.nl/web/2025-04-03-AIRAC/html/index-en-GB.html

Hetzelfde geldt trouwens voor EHBD Budel en EHTX Texel en nog een paar, allemaal opgeblazen kikkers die zichzelf "airport" willen noemen ook al zijn ze niet veel meer dan een (in het beste geval) goed onderhouden weide.

Sorry, dit is compleet off-topic, ik besef het, maar van opgeblazen kikkerderij krijg ik steeds het "heen-en-weer" - ook bekend als "den hippentrits". @Moderators: plz fiel frie om te verwijderen of naar de koffiehoek te verwijzen.

Behalve dan dat "Breda Airport" zoals ze zichzelf schaamteloos misnoemen helemaal geen "tower" heeft want enkel gecontroleerde luchtvaartterreinen kunnen een "tower" hebben.

Maar gelukkig sprak ik dan ook niet over de Internationale luchthaven (voorheen de grasstrip) Seppe, maar over het veldje in m'n durpke (EHWO), met een startbaan van 2440m, taxibaan, en nog wat andere faciliteiten. En we hebben wel degelijk een Tower! En een radartoren van 86m. En ILS, TACAN, PAPI's, een remkabel en nog wat andere flauwekul zoals een eigen meteodienst en brandweer. Maar helaas, *niet* 'International'.....

U bent de enige niet die 'Breda International Airport' een aanmatigende naam vindt voor een veldje dat altijd een grasstrip is geweest en nog niet eens zo heel lang een korte verharde baan heeft. De baan op het veldje in m'n durpke is 3x zo lang als die van de 'International Airport'....

Een collega-zendamateur (die ook op dit forum zit) kan het niet laten elke keer dat hij er langs rijdt (2x per dag, van en naar het werk), smalend te vermelden dat hij langs 'Breda International Airport' rijdt. De arrogantie, dikkenekkerij en blaaskakerij zijn ten hemel schreiend.

</off-topic>

Ah, sorry, dan had ik u een beetje gedelocaliseerd, assumption is the mother of all... Guilty, your honour !

Ja, Woensdrecht is een aloude militaire basis, met inderdaad alles drop en dran, en er schijnt ook wel enige ruimte te zijn voor deeltijdse burgerlijke activiteit.

En jawel, een zendmast van 86m hoog lijkt me veel aannemelijker op de luchtmachtbasis Woensdrecht dan op de koeienweide Seppe, ik vond het al vreemd - zelfs al hebben ze dan de piste verhard...

Dat Woensdrecht er echtig en techtig een tower - met bijgaande gezag en autoriteit - op na houdt lijkt me heel normaal, althans tijdens hun actieve tijden. Beetje vreemd dat ik deze niet terugvind in de AIP, maar wellicht wordt er een aparte militaire AIP gepubliceerd.

Met herhaald excuus voor het off-topic gaan,

[Bericht gewijzigd door Paulinha_B op zondag 6 april 2025 22:28:16 (25%)

De term is hier al even voorbij gekomen, maar waarom probeer je het niet eens met een rtl sdr stick? Dit is de IT benadering van bijna elke ontvanger tegenwoordig. Een stickje, antenne en wat software en je kan meer ontvangen dan met eender welke ontvanger die je kan bouwen. Eigenlijk de enige reden om zelf een ontvanger te bouwen is het plezier of de ervaring van het bouwen zelf. Met de rtl sdr stick en software, zoals GQRX, airspy, of nog beter, openwebrx maak je zelf een ontvanger in software op de computer die flexibeler, handiger in gebruik en veelzijdiger zijn dan welke hardware dan ook. Als het alleen de bedoeling is om iets te ontvangen is het zeker de moeite waard om dit te overwegen. Openwebrx is bijvoorbeeld te bekijken via http://sdr.on4pra.be De andere voorbeelden zijn software die op je computer zelf draaien.
Probeer het maar eens.

Frank

Dankjewel, Frank, maar ge hebt wel keurig aangegeven waar het me om gaat.

Eigenlijk de enige reden om zelf een ontvanger te bouwen is het plezier of de ervaring van het bouwen zelf

Ik heb er zelf geen fraaier verwoording voor! Het gaat me eigenlijk vooral om het leren. Bijna een boutade: het beste dat me kan overkomen is dat het na de eerste opbouw niet werkt, en dat ik op zoek kan gaan - uiteraard met hulp vanaf dit heerlijke forum!

Volgens mij staan er in dit boekje wel 3 of 4 simpele airband ontvangertjes.Ik heb dat boekje (ergens) liggen.

[Bericht gewijzigd door Hubie op zondag 6 april 2025 23:31:52 (16%)

Net dat boek er even bijgepakt; #230 is een luchtvaartband communicatieontvanger. Maar is een superreg, en met een AF239 in de ingang.... oftewel, ernstig gedateerd.

Schakeling #127 is een 'VHF ontvanger van 70 tot 150MHz', ook weer een superreg. Zijn toch ontwerpen uit eind jaren '70/begin '80.

Zijn allebei niet schakelingen die ik zelf zou bouwen. Sterker nog, de keren dat ik vroeger dergelijke schakelingen heb gebouwd heb ik ze nooit werkend gekregen.

Zou gewoon voor een superheterodyne gaan, met PLL gestuurde VCO.

Heb zojuist wel het ontwerp teruggevonden voor de zelfbouwontvanger op basis van een TV-tuner, waar ik het in een vorige post over had, maar ik denk dat Paulinha_B juist de uitdaging wil om zelf het HF-deel op te bouwen, zonder terug te vallen op allerlei 'kant-en-klaar' oplossingen zoals een TV-tuner (of SDR-stick).

Daarnaast ook het ontwerp teruggevonden van m'n weersatelliet-ontvanger, de RX-137; deze ontvanger werkt erg goed, heb er veel WX-satplaatjes mee ontvangen. Het HF & MF - gedeelte (bovenste stuk) zou de basis kunnen vormen voor een zelfbouw luchtvaartontvanger; moet er nog wel een PLL voor de varicap-afstemming gemaakt worden, en de AM-demodulatie uitgevogeld worden....

In elk elektor xxx schakelingen boek staat wel een airbandontvangertje,meestal een "quencher" en dat is idd niet simpel om aan de praat te krijgen.

In elk elektor xxx schakelingen boek staat wel een airbandontvangertje,meestal een Quencher en dat is idd niet simpel om aan de praat te krijgen.

Yep, en geen van allen heb ik ooit werkend gekregen (in m'n jonge jaren wilde ik maar wat graag 'de vliegtuigen' kunnen horen). Bij de opening van de Conrad-vestiging in Rotterdam (Blaak) heb ik daar de 'openingsaanbieding' gekocht: een analoog-afstembare breedbandontvanger, o.a. met de luchtvaartband. Was ook een superreg. Werkte erg beroerd, afstemmen was een crime (en toen hadden we nog 25kHz kanaalafstand). Ik woonde onder een aanvliegroute van Zestienhoven maar de ontvanger was zelfs daarvoor volkomen waardeloos.

Ik heb de oprechte vraag of er *iemand* is die er ooit in geslaagd is zo'n werkende superreg-luchtvaartbandontvanger te bouwen. Of dat het gewoon mijn incompetentie (gebrek aan kennis, vaardigheid en meetapparatuur) was waardoor ik ze nooit werkend kreeg. (metaaldetectors was nog zo'n categorie van schakelingen waarbij ik veel pogingen heb gewaagd, zonder enig resultaat.)

[Edit: nu ik eraan terugdenk, zelfs de superreg uit m'n Philips EE2050 doos heb ik nooit werkend gekregen....]

Nou..ik ook niet. De eerste stond in het boek Jongensradio en daar ben ik,ongeveer 12 jaar oud, dagenlang mee bezig geweest,nooit werkend gekregen en daarna nooit meer een (airbandRX) poging gedaan.(jeugdtrauma..... )

Ha ook met 2 toltrimmers als afstemming, zoiets heb ik ook eens gebouwd uit een Radio Blan.

Ik zat te ver van 16hoven af om vliegtuigen te kunnen ontvangen.

https://www.pe1abr.nl/home-server/blan/Blan_34.pdf

Hetzelfde radio Blan ontwerp ook gebouwd en nooit goed werkend gekregen. Als je er nu op terugkijkt is het m.i. een te eenvoudig ontwerp. Een soort kristalontvanger met (niet al te veel) versterking erachter. Je moet wel erg dichtbij Schiphol zitten om dan nog wat te horen. Een vage omroepzender was de enige herkenbare ontvangst

Op zondag 6 april 2025 23:48:17 schreef nonius:
Ik heb de oprechte vraag of er *iemand* is die er ooit in geslaagd is zo'n werkende superreg-luchtvaartbandontvanger te bouwen. Of dat het gewoon mijn incompetentie (gebrek aan kennis, vaardigheid en meetapparatuur) was waardoor ik ze nooit werkend kreeg. (metaaldetectors was nog zo'n categorie van schakelingen waarbij ik veel pogingen heb gewaagd, zonder enig resultaat.)

Ik

ik ben bezig geweest om te kijken of ik een eenvoudige FM omroepontvanger kon verzinnen waarbij je nog echt op componentniveau kan zien wat ie doet. Daarom dus wat superregjes getest, en al gauw geconcludeerd dat het niet te doen is voor onervaren mensen. Zelfs eentje waarbij de spoel in de printplaat geëtst is, kreeg ik niet lekker werkend met moderne onderdelen.

Ook nog het ontwerp van deze nagebouwd:

Daar zit een klein printplaatje met de FM superreg bij. Als kind merkte ik al dat de FM ontvangst bar slecht was. 20 jaar later nagebouwd adhv het schema - maar dat deed gewoon niets. Heb ik nog een topic over gestart.

Een van de andere geteste ontwerpjes wilde niet lekker werken op de omroepband (90% vervorming en ruis, 10% geluid, de zenders kreeg ik wel binnen, par for the course voor superregs in het FM stereotijdperk geloof ik), maar toen ik de spoel wat uitrekte kwamen er wel vliegtuigen binnen. De AM modulatie was veel zuiverder in de oortelefoon. Locatie Zaandam.

Dat vereiste overigens wel dat je je hand als een Thereminbespeler op een specifieke afstand van het (kale) printplaatje hield. Ik heb 'm nooit in een kastje gebouwd dus er was enorm veel handeffect.

Superregs werken, maar zijn zo'n beetje de meest onvoorspelbare en wispelturige schakelingen die je kan bouwen. Het is overigens wel leuk en leerzaam omdat je zo'n ding in een uurtje op een stukje onbewerkte print hebt opgebouwd. Werkt het niet, dan zoek je een van de paar honderd alternatieve schakelingen en bouw je die. Maar er is natuurlijk geen bal aan voor de beginnend knutselaar die graag een werkend iets wil hebben.

Vraagje aan Hubie,
Ben wel benieuwd naar de rest van dat artikel uit het 'jongensboek'. Zou je van het vervolg aub nog een foto willen maken en hier plaatsen? (of zijn er pdf-downloads van het betreffende boek op internet te vinden?)